Są gęsto rozsiane wzdłuż polskiego wybrzeża. W przeszłości pełniły ważną – nawigacyjną funkcję, dziś to niezwykle popularne atrakcje turystyczne. Latarnie morskie nad Bałtykiem zostały połączone w szlak kulturowy, stanowiąc interesujący pomysł na odkrywanie polskiego wybrzeża. I to kilka sposobów! Latarnie morskie pełniły w przeszłości ważną funkcję wież nawigacyjnych, które poprzez wysyłanie sygnałów świetlnych wskazywały marynarzom bezpieczną drogę do celu. Wraz z postępem technologicznym statki zaczęto wyposażać w nowoczesne nawigacje radiowe i satelitarne, które z czasem znacznie ograniczyły rolę tradycyjnych latarni. Wciąż jednak są one wykorzystywane jako część systemu wspierającego nawigację na morzu.

Latarnie morskie w Polsce

Szlakiem latarni morskich polskiego wybrzeża

Obecnie w Polsce czynnych jest 15 latarni morskich – siedem w województwie zachodniopomorskim, osiem w województwie pomorskim. Obiekty te zobaczyć można w Świnoujściu, w Kikucie niedaleko Międzyzdrojów, w Niechorzu, Darłowie, Kołobrzegu, Jarosławcu, Ustce, Gąskach, Czołpinie, Osetniku, Rozewiu, Jastarni, Gdańsku i w Krynicy Morskiej oraz na Helu. Latarnie te stały się niezwykle atrakcyjne z turystycznego punktu widzenia. Stanowią wyjątkowo interesujące obiekty zabytkowe z ciekawą historią i oryginalną architekturą. Ze względu na swoją wysokość, są także doskonałymi punktami widokowych, z których rozciąga się przepiękna panorama na nadbałtyckie plaże i sam Bałtyk.

Wyruszmy zatem Szlakiem Latarni Morskich w Polsce

Świnoujście

Znajdująca się w Świnoujściu latarnia jest najwyższym znakiem nawigacyjnym nad Morzem Bałtyckim i jednocześnie jednym z najwyższych obiektów tego typu na świecie – liczy aż 68 metrów. Dzięki takiej imponującej wysokości światło latarni widoczne jest przez pływające na morzu statki nawet z odległości 46 km. Obiekt ten został wniesiony w 1854 roku z żółtej cegły. II Wojna Światowa spowodowała jednak poważne zniszczenia w jego konstrukcji. Generalny remont latarni odbył się na przełomie 1999 i 2000 roku, doprowadzając do jej obecnego wyglądu i przyczyniając się do otwarcia jej progów dla turystów. Największą atrakcję stanowi wejście na szczyt budowli. To nie lada wyzwanie, bo do pokonania jest aż 308 krętych i dość wąskich schodów. Wysiłek jednak zostaje wynagrodzony, ponieważ z góry roztacza się piękny widok na ujście Świny do Bałtyku, którym wpływają statki kierujące się w stronę Kanału Piastowskiego i Szczecina.

Tuż obok latarni znajduje się Fort Gerhard, który zwiedzać można z przewodnikiem. Obiekt ten jest jednym z fortów Twierdzy Świnoujście i należy do najlepiej zachowanych pruskich nadbrzeżnych fortów artyleryjskich w Europie.

Kikut niedaleko Międzyzdrojów

Latarnia w Kikucie to najtrudniej dostępny obiekt na Szlaku Latarni Morskich polskiego wybrzeża. Aby się do niej dostać, pokonać trzeba trzykilometrowy szlak czerwony ciągnący się przez piękne lasy Wolińskiego Parku Narodowego, a następnie wejść na nadmorski klif o wysokości 75 metrów. Początkowo obiekt ten pełnił funkcję wieży orientacyjno-widokowej, jednak w 1962 roku przerobiono go na latarnię morską, która dzięki położeniu na wzgórzu wysyła swoje światło na długość 91,5 metra. Niestety obecnie nie jest ona udostępniona do zwiedzania, gdyż jej nawigacyjna funkcja jest w pełni zautomatyzowana, nie potrzebuje więc obsługi. Na szczęście przyjemna okolica latarni morskiej w Kikucie umożliwia miłe spacery, podczas których poczuć się można trochę jak w górach, będąc nad samym morzem.

Niechorze

Znajdująca się w Niechorzu latarnia morska uważana jest przez większość turystów za najładniejszą latarnię na polskim wybrzeżu Bałtyku. Wrażenie robi na pewno doskonale zachowana ceglana, proporcjonalna konstrukcja z XIX wieku i zdobiące ją zielone okiennice. Na pierwszy rzut oka obiekt ten wygląda, jakby ktoś zbudował go dosłownie z… klocków Lego. Gdy już nacieszymy się piękną architekturą latarni, warto wejść do jej środka, a właściwie na jej górę. Do pokonania jest 210 schodów, wznoszących się na wysokość 45 metrów. Ze szczytu podziwiać można imponujący widok na plażę w Niechorzu, Rewal i okolicę. Wokół latarni rozciąga się wspaniały, kilkudziesięcioletni ogród z imponującymi dwumetrowymi żywopłotami. Stromymi schodami można stąd zejść na betonowy wał ochronny, który wzmacnia klif, na którym usytuowana jest latarnia oraz dalej także na plażę.

Co ciekawe, o mały włos, a latarni by nie było. Pod koniec II wojny światowej wycofujący się z Pomorza Niemcy mieli w planach jej wysadzenie. Na szczęście plan ten się nie powiódł.

Kołobrzeg

Latarnia morska w Kołobrzegu, podobnie jak ta w Świnoujściu zlokalizowana jest zaraz przy ujściu rzeki do morza – Parsęty od Bałtyku. Tę, którą możemy podziwiać obecnie, wybudowano pod koniec 1945 roku. Jej poprzedniczka – wzniesiona w 1770 roku została wysadzona przez Niemców pod koniec II wojny światowej. Nowa latarnia o wysokości 26 metrów nabudowana została bezpośrednio na pochodzącym z XVII systemie kołobrzeskich umocnień — na Forcie Ujście. Niedaleko stąd zarówno do centrum Kołobrzegu, jak i do miejskiej plaży.

Poza możliwością zwiedzania latarni i poznania jej historii można także wejść na sam szczyt budowli. Po metalowych schodach dociera się do najlepszego punktu widokowego w okolicy, z którego podziwiać można panoramę miasta, kołobrzeski port, molo oraz ciągnące się po horyzont morze. W latarni znajduje się także kawiarnia, stanowiąca idealne miejsce na przerwę na aromatyczną kawę i pyszne ciastko.

Ciekawostką jest także fakt, że Fort Ujście był jednym z najdłużej broniących się niemieckich bastionów w trakcie odbywającej się w marcu 1945 roku Bitwy o Kołobrzeg. Dlatego nieopodal latarni zobaczyć można armatę, która przypomina dość burzliwą historię tego miejsca.

Gąski

Latarnia morska w Gąskach wzniesiona została z czerwonej cegły pod koniec XIX wieku. Położona jest zaledwie 112 metrów od morskiego brzegu, nieopodal drogi biegnącej z Ustronia Morskiego do Mielna.

Latarnia osiąga wysokość 41,2 metra i udostępniona jest do zwiedzania. Na jej szczyt dotrzeć można po pokonaniu 190 krętych, wykonanych z granitu schodów. Warto się po nich wdrapać, aby móc delektować się rozciągającym się z góry malowniczym widokiem na Morze Bałtyckie, a przy dobrych warunkach dostrzec można także inne nadmorskie miejscowości — Sarbinowo, Chłopy, Mielno oraz Unieście.

U podstawy latarni morskiej w Gąskach znajduje się dom latarnika, stodoła, budynek inwentarski, ogrodzenie oraz mur. Cały ten kompleks wpisany został do rejestru zabytków, co dodaje temu miejscu jeszcze więcej wyjątkowości i sprawia, że szczególnie warto je odwiedzić.

Wokół obiektu teren został odpowiednio zagospodarowany – znajduje się tu wiele punktów gastronomicznych oraz stoisk z pamiątkami.

Darłowo

Darłowska latarnia zlokalizowana jest we wschodniej części portu Darłówko, tuż obok miejsca, w którym rzeka Wieprz uchodzi do Bałtyku. Powstała w XIX wieku wraz ze znajdującym się obok budynkiem stacji pilotów. Jej wieża była w przeszłości dużo niższa niż obecnie i dopiero kolejne remonty uczyniły z niej latarnię z prawdziwego zdarzenia. Ostatni remont obiektu miał miejsce w 1927 roku, podczas którego wieżę podwyższono o jeszcze jedną kondygnację, zmieniono wtedy także optykę darłowskiej latarni.

Latarnia morska w Darłowie swoją konstrukcją przypomina klasyczne latarnie – jest nieduża i urokliwa, co sprawia, że naprawdę cieszy oko. Wysokość obiektu wynosi 22 metry, a na jego szczycie znajduje się nowoczesny mechanizm wskazujący drogę pozostałym na morzu statkom. Możliwe jest to, dzięki modernizacji zasilania źródła światła, którą przeprowadzono w 1996 roku. Latarnia świeci teraz nieprzerwanie, nawet gdy zasilanie prądem elektrycznym uniemożliwione będzie na okres jednego tygodnia.

Na turystów czeka tu możliwość podziwiania jednych z najpiękniejszych zachodów słońca nad polskim Bałtykiem – ze szczytu latarni. Dodatkowo teren wokół obiektu został w ostatnim czasie zrewitalizowany, co zachęca do niespiesznych spacerów i podziwiania okolicy.

Jarosławiec

Latarnię morską w Jarosławcu wyróżnia jej dość zaskakująca lokalizacja – nie nad samym morzem, a nieco bardziej w głębi lądu – w samym centrum miejscowości, czyli około 400 metrów od brzegu. Dzięki temu turyści nie mają problemów z odnalezieniem tego interesującego obiektu. W niedalekiej odległości znajdują się stare zabudowania, które pozostały po poprzedniej, dużo niższej latarni. W 1993 roku budynek ten został wpisany do rejestru zabytków.

Latarnia ta została wybudowana w 1829 roku, chociaż pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1818 roku. Wzniesiono ją na planie koła z charakterystycznej, czerwonej cegły, a każdą jej kondygnację wyróżnia ozdobny gzymsik. Na samym szczycie latarni morskiej w Jarosławcu — ponad trzydziestometrowej wierzy, znajduje się taras, stanowiący doskonały punkt widokowy na Morze Bałtyckie, dwa duże przybrzeżne jeziora (Wicko i Kopań) oraz na okolice Jarosławca. Na szczyt latarni prowadzą solidne, kamienne schody.

Ustka

Latarnia morska w Ustce jest chyba najbardziej oryginalną pod względem architektonicznym na całym polskim wybrzeżu Bałtyku. Charakteryzują ją ciekawe gzymsy, mnogie daszki i okienka różnego rozmiaru, i przede wszystkim nietypowa, ośmiokątna wieża. Poza wieżą do całego kompleksu należy także, przylegający do niej murowany budynek latarników. Jednak od początku…

Latarnia wybudowana została u ujścia rzeki Słupi do Bałtyku już w 1892 roku. I w bardzo dobrym stanie oraz bez większych zmian przetrwała do naszych czasów. Dotrzeć można do niej zarówno szeroką piaszczystą plażą, jak i spacerując Nadmorską Promenadą.

Na szczyt wieży latarni morskiej w Ustce prowadzą betonowo-metalowe schodki. Jej wysokość wynosi 19,5 metra, a zasięg światła równa się 18 milom morskim. Oprócz podziwiania pięknej panoramy ze szczytu tego obiektu, w środku zwiedzać można także galerię złota Bałtyku – bursztynu. Odwiedzając latarnię, warto zapytać przewodnika o ducha, który podobno żyje w jej wnętrzach. W 1993 roku obiekt ten został dopisany do rejestru zabytków.

Czołpino

Latarnia morska we wsi Czołpino wybudowana została na wysokiej - 55-metrowej zalesionej wydmie, w samym sercu Słowińskiego Parku Narodowego, pomiędzy Łebą a Rowami. Podobnie jak ta w Jarosławcu oddalona jest nieco od morza – od brzegu Bałtyku dzieli ją odległość wynosząca 1000 metrów.

Obiekt ten wzniesiono w latach 1872-75 – z czerwonej cegły, na kamiennej podstawie. Jednak do zwiedzania udostępniono go dopiero w latach 90. Wszystko za sprawą znajdującej się w pobliżu tajnej Rakietowej Jednostki Wojskowej.
Latarnia morska w Czołpinie widoczna jest z daleka, ponieważ wznosi się na wysokość 25 metrów. Prowadzi do niej długa, półtorakilometrowa, ciągnąca się wśród dziko rosnącego lasu droga, która na końcu podchodzi dość mocno pod górę. Jednak wysiłek podjęty na dotarcie do niej się opłaca. Z tarasu latarni roztacza się cudowny widok na przyrodę Słowińskiego Parku Narodowego – ruchome wydmy, rozległe plaże, piękne lasy oraz przybrzeżne jeziora – Łebsko i Gardno i mierzeję oddzielającą jezioro Łebsko od morza.

Stilo

Latarnia Stilo jest jedną z dwóch metalowych w naszym kraju i jednocześnie największą tego typu latarnią morską polskiego wybrzeża. Zlokalizowana jest w odległości około 1000 metrów od morza oraz około 5 kilometrów od wsi Stilo, znanej także jako Osetnik i 10 kilometrów na wschód od Łeby.

Zlokalizowaną na dość wysokiej wydmie latarnię, zbudowano i oddano do użytku w pierwszych latach XX wieku. Od samego początku cechowała się ona bardzo nowoczesną, jak na ówczesne czasy, techniką budowy – stalowe elementy zostały połączone ze śrubami, co doskonale widać wewnątrz budynku. Obiekt wzniesiono na szesnastokątnej podstawie, a jej wieżę, która swoim kształtem przypomina ściętego ostrosłupa, wyróżniają charakterystyczne barwy. W 2016 roku, w stulecie otwarcia latarni, na nowo pomalowano ją w 3 pasy – u dołu pas czarny, pośrodku biały, a na górze pas w kolorze czerwonym.

Latarnia udostępniona jest do zwiedzania. Na jej szczycie znajdują się dwie galerie widokowe oraz latarnia, do której jednak turyści nie mają wstępu. Z kolei obok wieży znajduje się domek latarników, w którym swe obowiązki pełni również kobieta.

Rozewie

Latarnia w Rozewiu jest najstarszą latarnią morską na polskim wybrzeżu. Czynny do dziś obiekt wybudowano w 1822 roku, pomiędzy miejscowościami Jastrzębia Góra i Chłapowo. W międzyczasie oddano go dwóm ważnym modernizacjom — w 1910 i 1978 roku. Podczas tych remontów obiekt podwyższano oraz wyposażono w światło elektryczne o unikalnej charakterystyce świecenia. Dzięki temu latarnia morska Rozewie może poszczycić się największym zasięgiem nominalnym ze wszystkich latarń polskiego wybrzeża. Źródło światła umieszczone jest tu na wysokości ponad 83 metrów n.p.m. i widoczne z 26 mil morskich. Także lokalizacja budowli nie jest przypadkowa — Przylądek Rozewie stanowi najdalej na północ wysuniętą części Polski.

Latarnia na przylądku Rozewie wzniesiona została na murowanej białej podstawie, a jej wieżę wykonano z metalu, pomalowanego na kolor czerwony. Wnętrze obiektu skrywa niewielkie, jednak niezwykle interesujące muzeum poświęcone historii latarnictwa, które w swych zbiorach posiada cały przekrój latarni morskich – od czasów starożytnych, aż po dzień dzisiejszy. Ten wyjątkowy obiekt raczy swoich gości także piękną panoramą morza rozciągającą się ze szczytu trzydziesto-trzymetrowej wieży. Warto udać się stąd także na spacer, na znajdującą się niedaleko nadmorską, urokliwą plażę pokrytą drobnymi kamykami.

Co ciekawe, na przylądku Rozewie znajdują się dwie latarnie morskie – ta najstarsza w Polsce oraz jej młodsza siostra – uruchomiona w 1875 roku. Jednak ta „nowa” po modernizacji „starej” w 1910 roku została wyłączona z eksploatacji.
Jak głosi legenda Stefan Żeromski, który w latach 1920 - 1924 odwiedzał Rozewie, właśnie w tutejszej latarni napisać miał swoją powieść „Wiatr od morza”. Obecnie na dziedzińcu przed budynkiem podziwiać można pomnik tego wybitnego polskiego pisarza.

Jastarnia

Latarnia morska w Jastarni jest jedną z dwóch położonych na Mierzei Helskiej (druga znajduje się na jej końcu – w miejscowości Hel) oraz jedną z dwóch metalowych latarni na polskim wybrzeżu (obok tej w Stilo). Wzniesiono ją w 1950 roku na miejscu 25-metrowej latarni zniszczonej na początku II Wojny Światowej.

Całość obiektu stanowi metalowy walec — wieża, która osadzona jest na betonowej podstawie. Spośród gęstego lasu, w jakim jest zlokalizowana, wyróżniają ją charakterystyczne kolory – latarnia pomalowana jest w czerwono-białe pasy. Jest to najniższa z polskich latarni morskich – jej całkowita wysokość to około 17 metrów, jednak sama wieża liczy zaledwie 13,5 metrów wysokości. Niestety, latarnia w Jastarni nie jest udostępniona do zwiedzania.

Hel

Latarnia morska na Helu, którą możemy podziwiać obecnie, wybudowana została w 1942 roku przez Niemców. Jej wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku poprzedniczka, uległa zniszczeniu w wyniku wysadzenia przez polskich saperów we wrześniu 1939 roku. Stanowiła ona doskonały punkt obserwacyjny oraz idealne miejsce do wstrzeliwania się artylerii.

Na obiekt składa się czterdziestometrowa, ośmiokątna i zwężająca się ku górze wieża, wzniesiona z czerwonobrunatnej licowanej cegły. Konstrukcję latarni wieńczy galeria, przykryta stożkowym dachem, na którym zamontowana jest jedna z helskich anten radiowych.

Wysokość znajdującej się na samym końcu półwyspu helskiego latarni morskiej wynosi ponad 41 metrów. Źródłem jej światła jest 1000 W żarówka, umieszczona na wysokości 39 metrów n.p.m., której światło widać nawet z odległości 18 Mm — około 36 km.

Latarnia morska na Helu udostępniona jest do zwiedzania, a z jej szczytu podziwiać można Półwysep Helski, Zatokę Pucką, Zatokę Gdańską oraz Trójmiasto. Tuż obok niej znajduje się postument z kamienia, na którym umieszczona jest niewielka tablica, upamiętniająca śmierć latarnika May. Obowiązkiem latarnika w przypadku niepogody, było oddawanie co cztery minuty strzału z armaty. Działanie to było używane jako sygnał mgłowy. W grudniu 1910 roku latarnik May podczas wykonywania tej czynności stracił życie w wyniku eksplozji prochu.

Gdańsk - Port Północny

Latarnia morska w gdańskim Porcie Północnym jest najmłodszą latarnią polskiego wybrzeża. Wybudowano ją i uruchomiono w 1984 roku. Stanowi nowoczesną bryłę i jako jedyna latarnia w naszym kraju wyposażona jest w windę.

Główną funkcją tej latarni jest pełnienie roli Kapitanatu Portu Gdańsk. Wysokość jej wieży wynosi 56 metrów, a wysokość światła 61 metrów n.p.m., którego zasięg nominalny równy jest 25 Mm (46,30 km). Obiekt ten wraz z dobudowaną latarnią, zastępuję starszą latarnię w Nowym Porcie, która została wyłączona z użytku.

Latarnia morska w gdańskim Porcie Północnym nie jest udostępniona do zwiedzania.

Krynica Morska

Znajdująca się w Krynicy Morskiej latarnia morska, stanowi jedyny tego typu obiekt na Mierzei Wiślanej. Ta, którą możemy podziwiać obecnie, powstała po zniszczonej pod koniec II Wojny Światowej XIX-wiecznej wieży. Wzniesiono ją w latach pięćdziesiątych z betonowych bloków. Jej kształt przypomina nieco ścięty stożek, który u podstawy ma 6 metrów średnicy, a u szczytu osiąga 4,5 metra. Światło, mającej 27 metrów wysokości latarni dają dwie żarówki o mocy 1000 W i widzialne jest ono z prawie 20 mil morskich.

Latarnia morska w Krynicy wewnątrz skrywa pnące się wzdłuż ścian schody i udostępniona jest do zwiedzania. Z jej szczytu rozciąga się przepiękny widok. Podziwiać można stąd wody Bałtyku oraz Zalewu Wiślanego, a od strony lądu dojrzeć można Tolkmicko i Frombork, przy dobrej widoczności także światła odległego Trójmiasta i Półwyspu Helskiego.
Jesteście gotowi na wycieczkę szlakiem latarni morskich polskiego wybrzeża? Nie da się ukryć, że obiekty te stanowią niezwykle interesujące atrakcje turystyczne. Imponują swoją historią i architekturą, a widoki, które można z nich podziwiać, dosłownie zapierają dech w piersiach.

Odwiedzając miejscowości, w których znajdują się latarnie, warto znaleźć komfortowe zakwaterowanie. Zajrzyjcie na Trivabook.pl gdzie w kilka chwil, z bogatej oferty noclegów wybrać można ten dla siebie idealny.